MAAGKLACHTEN

Teveel of te weinig maagzuur?

Personen die vooral te kampen hebben met maaglast (zware maag, misselijkheid of opboeren, vieze smaak, slijmen in de keel of keelpijn) kunnen daaraan gekoppeld meerdere darmklachten (winderigheid, opgeblazen gevoel, slecht ruikende en/of kleverige en drijvende stoelgang, soms met witte slijmen in de stoelgang) gewaarworden. Eventueel kunnen ze ook een slechte adem of een branderige en geïrriteerde keel hebben. Ze zijn ook meestal kleine eters of ze verdragen moeilijk een maaltijd laat op de avond. Over het algemeen willen ze een ontbijt overslaan doordat het hongergevoel uitblijft of de maag nog zwaar of misselijk aanvoelt.

Wat kan er fout lopen?

De maag heeft onder andere als functie maagsap te produceren, wat nodig is voor de vorming van pepsine zodat vervolgens eiwitten verteerd kunnen worden. Ook voor de activatie van de pancreas is maagzuur nodig, die op zijn beurt ook enzymen aanmaakt voor de vertering van eiwitten, vetten en koolhydraten.

Klachten in geval van een slechte / onvoldoende eiwitvertering

Door een maagzuurtekort, m.a.w. hypochlorhydria (of een te hoog eiwitgebruik), kan dus eiwitvertering in het gedrang komen, waardoor onverteerde of een overschot aan eiwitten onze darm bereiken en daar kunnen worden omgezet / gefermenteerd tot histamine en tyramine (= biogene aminen) en precarcinogenen. Als personen al te kampen hebben met een verhoogd histamineniveau door IgE-gemedieerde allergieën (bv. hooikoorts) of door een aanwezige pseudoallergie, dan kan de productie van histamine en tyramine door onze eigen eiwit actieve darmflora voor een te hoog niveau zorgen zodat klachten kunnen ontstaan omdat onze lever of darm de te hoge dosis niet verwerkt krijgt. Ammonia, een toxische metaboliet en andere stofwisselingsproducten, afkomstig van een moeilijke eiwitvertering, kunnen bovendien de gevoeligheidsdrempel nogmaals verhogen en de lever overbelasten. Een stinkende stoelgang kan hierop wijzen. Daarnaast kunnen bepaalde darmbacteriën, Clostridium difficile, zich ontwikkelen met darmklachten zoals diarree als gevolg. Bij vaststelling van de aanwezigheid van deze bacteriesoort na een stoelgangsonderzoek moet men dus zeker nakijken of een mogelijk maagzuurtekort aan de orde is. Is het niet fantastisch dat onze darmbewoners ons vertellen wat er op een andere plaats in ons lichaam misschien fout loopt? 

Maar ook hartritme stoornissen, kortademigheid, buikkrampen of verhoogde bloeddruk kunnen hierdoor voorkomen.  Maar ook haaruitval of slecht genezende wondheling kunnen optreden. Maagzuurtekort kan ook aanleiding geven tot weinig spieropbouw of moeilijk herstel na een inspanning omdat we aminozuren, dit zijn de bouwstenen van eiwitten, nodig hebben om onze spieren op te bouwen. Bovendien kunnen er zich mentale spanningsvelden voordoen zoals angsten, depressiviteit, prikkelbaarheid, concentratieproblemen, verstoorde slaap, verwardheid…

De oorzaak? Een verlaagde magnesium en zink status. De reden hiervoor is dat voldoende maagzuurproductie nodig is om mineralen op te nemen, waaronder magnesium, calcium, kalium, ijzer en zink, die nodig zijn om meerdere fysieke en mentale functies in ons lichaam te ondersteunen. Ook vitamine B12 wordt beter opgenomen door voldoende maagzuur. Dit is ook de reden dat in geval van maagzuurtekort meestal meerdere tekorten zich voordoen. Langdurig tekort van maagzuur kan dus ook aanleiding geven tot fracturen en osteoporose. Personen met meerdere tekorten in hun bloed moeten dus zeker eens overwegen om een mogelijk maagzuurtekort met hun arts te bespreken.

“Langdurig” gebruik van maagzuurremmers kan dus ook aan de basis liggen van bovenvermelde klachten. Bijna een miljoen Belgen zouden geregeld maagzuurremmers slikken. Langdurig gebruik zou verantwoordelijk kunnen worden geacht voor gemiddeld vijftien keer meer cardiovasculaire overlijdens en vier keer meer chronische nierziekten naast maag-/darmaandoeningen en kankers. 

Histaminereactie of tekortschieten van het maagklepje?

Ten slotte dient hierbij te worden opgemerkt dat maagzuur kan worden uitgelokt door een histaminereactie, maar ook door een maagzuurtekort. Voldoende maagzuur zal ervoor zorgen dat de maagklep sluit. Bij onvoldoende zuurmilieu in de maag kan het echter gebeuren dat de maagklep zich onvoldoende sluit, met een branderig gevoel in de keel als gevolg. Het klinkt misschien niet logisch en erg ingewikkeld, maar toch is het een fysiologisch gebeuren in ons lichaam waarover nagedacht moet worden in geval van meerdere chronische klachten, waaronder ook overgewicht.

SPASTISCH COLON (PDS of IBS)

Spastisch colon (PDS of IBS) is geen ziekte maar wel een chronische aandoening waar 20% van de Belgische bevolking waaronder ook onze allerjongsten regelmatig last van hebben.
Vrouwen hebben hier meer last van rond de menstruatie periode.

Spastisch colon wordt gekenmerkt door periodes van diarree afgewisseld met constipatie, buikpijn en buikkrampen, winderigheid en een opgeblazen gevoel.
De term "spastisch" verwijst naar de samentrekkingen (contracties) van de spieren die kunnen plaatsvinden in de dunne en dikke darm. Soms echter wordt een vertraagde werking opgemerkt waardoor deze term niet meer van toepassing is.

Histamine stimuleert namelijk de gladde spieren en dat geeft aanleiding tot verhoogde motiliteit van de darmen en periodes van plotse diarree. Daarom is een FODMAP voedingsplan  met uitsluiting van de voedingsmiddelen die histaminevrijzetting stimuleren (de zogenaamde voedingstriggers) aangewezen. 

Bij 97% van de personen die last hebben van spastisch colon geeft de toepassing van een uitsluitingsdieet een aanzienlijke verbetering.

Goed om weten

Dit gecombineerde voedingsplan is ook aangewezen voor personen die naast PDS ook last hebben van maagklachten gezien histamine ook maagzuursecretie kan stimuleren en maagpijn kan opwekken. Niet alleen je verteringsklachten verminderen door een aangepast voedingsplan maar ook je energiepeil schiet terug de hoogte in!